Hoge gastprijs: hoe komt Europa de winter door?

Geschreven door eToro’s marktanalist Jean-Paul van Oudheusden

Gasprijs op recordniveau

De prijs voor aardgas is in Europa inmiddels gestegen tot maar liefst twaalf keer de prijs van vorig jaar. Sinds vorige week heeft Rusland de Nord Stream 1 pijplijn definitief afgesloten. Voor Europa betekent dit hoogstwaarschijnlijk een inflatie met dubbele cijfers en een recessie aan het einde van dit jaar of begin volgend jaar. Overheden reageren met aanzienlijke steunpakketten, plafonds voor de prijs van aardgas, rantsoenering en extra belasting van buitensporige bedrijfswinsten. Lokale aardgasprijzen zullen langere tijd hoog boven het historisch gemiddelde blijven, maar dat betekent niet dat ze niet kunnen dalen vanaf de hoge pieken.

Lagere prijzen op komst?

Wij zien vier redenen waarom de gasprijzen zouden kunnen gaan dalen:

1) Europa zit op 80% van het gewenste opslagniveau, ruim voor de zelfopgelegde deadline van 1 november. Duitsland en Italië zitten zelfs al boven de 80%.
2) Weersvoorspellingen laten een mildere winter dan gemiddeld zien. Dat zou betekenen dat de trend van minder verbruik van aardgas in de winter wordt doorgezet.
3) De vraag naar aardgas daalt. In Duitsland is het industriële verbruik met 20% gedaald. De EU streeft naar een algehele daling van 15% deze winter.
4) Een verandering in het prijsbeleid van de EU, of gerichte subsidies, kunnen de gasprijs loskoppelen van de elektriciteitsprijs.

Impact

Ook als de Europese prijs van aardgas daalt, dan blijft hij waarschijnlijk nog steeds hoog. In Nederland bijvoorbeeld zien we, bij gebrek aan voldoende alternatieven, de vraag naar aardgas nog niet afnemen (zie grafiek). Tel daar nog de huidige droogte, de komende winter en technische problemen bij kernreactoren bij op en je komt tot die conclusie.

Redenen genoeg om negatief te zijn, maar toch is het belangrijk te beseffen dat de gasprijs net zo snel kan dalen als dat hij is gestegen. In zowel maart als december van 2021 daalde de prijs voor aardgas bijvoorbeeld met 60%. Als de EU besluit om de gasprijs los te koppelen van de elektriciteitsprijs, dan kan dat grote gevolgen hebben. De impact loopt uiteen van lagere prijzen in de CO2-emissiehandel (EU-ETS) tot een algeheel lagere prijs voor aardgas uit de Verenigde Staten.

Grafiek: Ontwikkeling van de Nederlandse electriciteitsmix t/m augustus 2022