Wereldwijde recessie – (g)een probleem

Op een gegeven moment moet ze komen - een wereldwijde recessie. Maar waar komt ze vandaan? Philipp Vorndran, Capital Strategist buj Flossbach von Storch, bekijkt de belangrijkste economische gebieden.

Wat me steeds weer verbaast, is het korte geheugen van veel marktdeelnemers. Vorig jaar maakten ze zich zorgen over een wereldwijde recessie. En vandaag? Aangezien de markten sinds het begin van het jaar zeer goed presteren, lijkt de angst voor een recessie voorbij te zijn. U kent ons: bij Flossbach von Storch houden we ervan om tegen de stroom in te gaan als het gaat om actuele kwesties.

Philip Vorndran

Daarom stellen we ons nu de vraag of en vanwaar een wereldwijde recessie zou kunnen komen. Wij Europeanen willen graag geloven dat economische risico's vooral in andere delen van de wereld ontstaan. Als er een recessie aankomt, moet deze ergens anders vandaan komen. De 'usual suspects' zijn gemakkelijk geïdentificeerd: de VS en China. Laten we dus eerst deze twee kandidaten bekijken voor we naar Europa kijken.

Een recessie komt waarschijnlijk niet uit China. Niet alleen heeft de Chinese economie verreweg het grootste wereldwijde arsenaal voor het bestrijden van een economische neergang, het is ook bereid om dit arsenaal voor dit specifieke doel te gebruiken.

Dit wordt op indrukwekkende wijze aangetoond door nieuwe leningen op de gehele Chinese kredietmarkt - inclusief de schaduwbanken. Nieuwe bankleningen - het gebied waarop de Chinese overheid de economie het meest merkbaar kan stimuleren - bereikten in januari een nieuw record.

Uiteraard heeft deze tegenmaatregel een prijs: de totale Chinese schuld als percentage van het bruto binnenlands product (bbp) is nu gestegen tot een niveau dat gelijk is aan dat van de eurozone en de VS. Dit laat zien dat het Chinese arsenaal beschikbaar is, maar niet oneindig groot. Misschien zullen we over drie of vier jaar nog een keer naar dit arsenaal moeten kijken - maar op dit moment werkt het perfect. Naar onze mening is hier geen sprake van een recessieve ontwikkeling.

En hoe ziet het eruit in de Verenigde Staten als de andere kandidaat? Zijn er daar tekenen van een recessie? Naar onze mening spreekt het tegendeel: in de afgelopen drie jaar is de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) er in geslaagd om wat water terug te winnen door middel van gematigde renteverhogingen. Bovendien ondersteunde Fed-voorzitter Jerome Powell onlangs de markten met zijn verklaring dat hij kon wachten met verdere renteverhogingen.

Naar onze mening, hoe verdeeld ze op dit moment ook lijken, bestaat er geen twijfel over dat zowel de Fed als de hele Amerikaanse natie tegenmaatregelen zouden nemen in het geval van een economische crisis.

Aan de andere kant maken we ons wat meer zorgen over de eurozone: in tegenstelling tot in de VS is de manoeuvreerruimte van de ECB echter extreem beperkt vanwege het aanhoudend lage rentebeleid en de relatief hoge schuldenlast binnen de eurozone. Hoewel Duitsland en Spanje in staat waren om hun schuldenlast te verminderen, is het schuldenniveau enorm gegroeid, vooral in Frankrijk. Dit land is meer een zorg voor ons dan Italië op de lange termijn.

Naar onze mening verwijst het voorbeeld van Frankrijk - maar ook dat van Italië - naar een onderwerp dat door velen nog steeds wordt onderschat, maar dat relevant is voor de verdere ontwikkeling van de schuld: de kosten van populisme.

De ervaring leert dat maatregelen om populistische neigingen te kalmeren een zware last vormen voor huishoudens. En dus zullen de begrotingstekorten in Frankrijk en Italië waarschijnlijk op een hoog niveau blijven.

Maar dit is niet alleen in Frankrijk en Italië - we zien vergelijkbare ontwikkelingen in de VS, misschien binnenkort ook in Duitsland. In het licht van deze ontwikkeling is het ons niet duidelijk hoe de komende jaren een echte ommekeer in de staatsschuld zal worden bereikt. Dit beperkt op zijn beurt de manoeuvreerruimte van de centrale banken in termen van hogere rentevoeten of een strakkere monetaire politiek.

Zelfs als het groeimomentum van de wereldeconomie zou vertragen, geloven we niet dat er in 2019 een wereldwijde recessie in zicht is. De Chinezen kunnen putten uit een goed gevulde arsenaal om de economie te stimuleren, en de VS hebben ook water onder hun kiel voor economische impulsen. In de eurozone heeft de ECB echter veel minder manoeuvreerruimte. We moeten dit nauwlettend in de gaten houden, met name tegen de achtergrond van de kosten veroorzaakt door het groeiende populisme in Europa.