COVID-19 crisis: Maatschappelijk verantwoord ondernemen komt op de voorgrond

In het licht van de crisis helpen overheden en centrale banken over de hele wereld beursgenoteerde bedrijven met reddingsmaatregelen. Deze maatregelen zijn echter gekoppeld aan voorwaarden die de relatie tussen regeringen, samenlevingen en de vrije economie blijvend zullen veranderen. Dit is de visie van Jennifer Anderson, Co-Head of Sustainable Investment en ESG bij Lazard Asset Management.

Jennifer Anderson

"Corona stelt het idee van de aandeelhoudersvoorrang in vraag. Beleggers en bestuursleden moeten zich nu realiseren dat de pandemie zal leiden tot een herijking van de maatschappelijke verantwoordelijkheid. Niet alleen naar leveranciers, klanten en medewerkers, maar ook naar de samenleving als geheel", aldus Anderson. Dit zal ook gevolgen hebben voor beleggers - bijvoorbeeld in termen van dividenduitkeringen.

Op dit moment hebben veel bedrijven geprofiteerd van overheidssteun, zoals toegang tot krediet of subsidies voor de lonen van werknemers. Dit stelt echter ook de verwachtingen van de overheden ten aanzien van het gedrag van bedrijven sterker dan voorheen centraal in de besluitvorming van bedrijven. "Dit zal waarschijnlijk leiden tot de noodzaak om de houding van het management ten opzichte van het rendement voor aandeelhouders, de hefboomwerking en de economische lastenverdeling opnieuw te beoordelen en aan te passen", merkt Anderson op.

Ze verwijst naar de reddingsoperaties voor banken tijdens de wereldwijde financiële crisis, die de verwachtingen van het bankgedrag hebben veranderd. "Bedrijven zullen nu moeten reageren op deze gezondheidscrisis en hun 'sociale licentie' moeten versterken - bijvoorbeeld door hun relaties met directe en indirecte belanghebbenden te verbeteren", aldus Anderson. Al voor het uitbreken van de pandemie begon het idee van het aandeelhoudersbelang te wankelen. Sommige activahouders hadden zich steeds meer gericht op duurzaamheid en een zakelijke aanpak die rekening hield met de behoeften van de maatschappij en het milieu. "De pandemie kan deze trend versnellen", stelt de expert. Dit komt omdat bedrijven met een verslechterende sociale licentie bijzonder kwetsbaar zijn. Ze hebben meer kans om publiekelijk aan de kaak te worden gesteld en krijgen dus te maken met strengere overheidsregulering. Effecten op dividenduitkeringen "Dit zal ook gevolgen hebben voor investeerders", voorspelt Anderson. Dit is nu al voelbaar op het gebied van dividenduitkeringen. Overheden, centrale banken en toezichthouders, zoals de Prudential Regulatory Authority in het Verenigd Koninkrijk, zouden banken en andere bedrijven onder druk zetten om de dividendbetalingen op te schorten. "De termijnmarkt voor dividenden is al bezig met een verlaging van 60 procent in Europese beursgenoteerde bedrijven - bijna twee keer zoveel als tijdens de financiële crisis", aldus Anderson. Eind maart heeft de Europese Centrale Bank (ECB) ook aanbevolen om het kapitaal van onbetaalde dividenden of aandeleninkoop te gebruiken om huishoudens, kleine bedrijven en commerciële kredietnemers te ondersteunen of om de fondsen te gebruiken om bestaande kredietrisico's bij deze groep op te vangen. Andere bedrijven hebben al laten zien hoe zij deze fondsen elders gebruiken, vaak met duidelijke voordelen voor de reële economie. Anderson noemt als voorbeeld de hotelgroep Accor: "Het bedrijf annuleerde het volledige dividend en betaalde ongeveer 25 procent van de dividendwaarde uit in een hardheidsfonds. Bovendien heeft de raad van bestuur van het bedrijf zijn salaris met 20 procent verlaagd en het bespaarde geld in het fonds laten vloeien".

Volgens Anderson beginnen steeds meer bedrijven het belang in te zien van een bredere afweging van stakeholders. "Het gevaar om publiekelijk aan de schandpaal te worden genageld en negatieve reacties van klanten en werknemers te ontvangen is voor veel bedrijven zeer reëel geworden. Dit risico wordt nog groter door sociale media", zegt Anderson. Als gevolg daarvan zouden bedrijven verschillende maatregelen nemen om hun stakeholders en de maatschappij als geheel te ondersteunen. Dit begint met donaties, gaat verder met de financiële steun van directe belanghebbenden zoals klanten, werknemers of leveranciers, en strekt zich uit tot de herverdeling van productie- en servicemogelijkheden ter ondersteuning van gezondheidssystemen, bijvoorbeeld door de productie van ventilatoren of beschermingsmateriaal.

"Bedrijven die nu met succes hun positieve bijdrage aan de samenleving kunnen definiëren als werkgevers, aanbieders van essentiële goederen en diensten en belastinginkomsten, zullen hun vooruitzichten kunnen verbeteren - ten koste van de bedrijven die dat niet doen", besluit Anderson. "Maar voor op duurzaamheid gerichte beleggers is de Corona-pandemie ook een kans om te zien hoe bedrijven reageren op een plotselinge en dramatische test van hun bedrijfsmodel. Zij kunnen beoordelen hoe bedrijven de belangen van hun verschillende stakeholders afwegen".